Co to znaczy dobrze widzieć? Skąd się biorą problemy z widzeniem? Jak dobrać okulary? Na te pytania próbował odpowiedzieć emerytom Politechniki Wrocławskiej dr hab. inż. Marek Zając, szef zespołu optyki widzenia w Instytucie Fizyki PWr
Dr Zając poprowadził w Klubie Seniora prelekcję w ramach cyklu Spotkania Czwartkowe. Podkreślił, że zdrowe oko jest przystosowane do tego, by wyraźnie widzieć przedmioty znajdujące się bardzo daleko, a do oglądania przedmiotów bliskich akomoduje się ono zmieniając kształt soczewki. Tę zdolność mają zwłaszcza dzieci, które bardzo szybko umieją „przestawić się” z oglądania przedmiotów odległych na bliskie i na odwrót. Z wiekiem jednak ta zdolność się zmniejsza, aż do zupełnego jej zaniku (dzieje się tak na ogół około 40. roku życia).
Coraz więcej ludzi ma jednak problemy z widzeniem. Najczęstszymi przyczynami tego zjawiska są zaćma (zmętnienie soczewki oka), jaskra i wady refrakcji oka (nadwzroczność, krótkowzroczność, astygmatyzm).
Zając tłumaczył, że zaćma powstaje z wiekiem. Wynika to stąd, że soczewka oka składa się z warstw, trochę podobnie jak cebula. Kolejne warstwy narastają przez całe życie, jednak – w przeciwieństwie do cebuli – rosną one „do wewnątrz”, a rozmiar soczewki pozostaje niezmieniony. Dlatego też środek soczewki jest coraz bardziej ściśnięty i mętnieje. – Zaćmę usuwano już w starożytności – opowiadał prelegent. – Od niedawna na miejsce usuniętej soczewki wprowadza się sztuczną. To prosty zabieg, który trwa zaledwie 20 minut.
Znacznie groźniejsza jest jaskra, która – jeśli nie zostanie zauważona w porę – może doprowadzić nawet do ślepoty. Polega ona na tym, że w gałce ocznej zbiera się zbyt dużo płynu i rośnie tzw. ciśnienie wewnątrzgałkowe. Na ogół nie zauważamy tego, gdyż jaskra rzadko powoduje ból. Dlatego przy każdej wizycie u okulisty trzeba kontrolować ciśnienie wewnątrzgałkowe (prawidłowe to kilkanaście milimetrów Hg) i dno oka.
Natomiast nadwzroczność, krótkowzroczność, astygmatyzm i prezbiopia (zmiany widzenia wynikające z wieku) to nie choroby, tylko wady refrakcji oka, czyli nieprawidłowe załamywanie promieni świetlnych przechodzących przez układ optyczny oka. Pomocą mogą tu być tylko okulary.
Dr Zając podkreślił, że okulary trzeba dobierać bardzo starannie. – Wybierając oprawkę musimy zwrócić uwagę zwłaszcza na to, by nie cisnęła nas ona w nos – mówił. – Także nauszniki powinny mieć właściwą długość: zbyt krótkie będą ciągnąć uszy, przy zbyt długich okulary będą spadać. Przy doborze soczewek warto zwrócić uwagę na materiał, z którego zostały one wykonane. Zwłaszcza przy silnych soczewkach warto wybrać materiał o wysokim współczynniku załamania, bo dzięki temu dostaniemy soczewkę cieńszą, a zatem lżejszą. Warto też mieć na szkłach warstwę antyrefleksyjną. – Dobrze jest też zadbać, by w czasie słonecznej pogody do oka nie wpadało zbyt dużo światła, bo to przyśpiesza rozwój zaćmy – stwierdził prelegent. – Służą do tego np. fotochromy. Warto się nimi zainteresować.
Dr hab. Marek Zając zaprosił seniorów PWr na bezpłatne badania wzroku, które w czasie zajęć z nim prowadzą studenci kierunku optyka na Wydziale Podstawowych Problemów Techniki Politechniki Wrocławskiej. Zapisywać się na nie można pod numerem telefonu: 71 320 36 81.
ML
|