Zmarł 30 czerwca 2013 r. Został pochowany na cmentarzu Św. Rodziny na Sępolnie. Był wybitnie zasłużonym dla rozwoju Politechniki Wrocławskiej.
Urodził się 16 lipca 1925 r. w Równem. Ukończył studia na Wydziale Inżynierii Sanitarnej Politechniki Wrocławskiej – inżynierskie w 1954 r. i magisterskie w 1956 r. Pracę naukowo-dydaktyczną na PWr rozpoczął w 1953 r., będąc jeszcze studentem, w Zakładzie Technologii Wody i Ścieków pod kierunkiem prof. dr. hab. inż. Aleksandra Szniolisa – założyciela i pierwszego dziekana Wydziału Inżynierii Sanitarnej PWr. W 1960 r. uzyskał stopień doktora na Wydziale Budownictwa PWr, po czym otrzymał stypendium Departamentu Stanu USA i wyjechał na ponadroczne studia i praktykę zawodową w Johns Hopkins University w Baltimore, uzyskując tam dyplom MSc. W 1970 r. uzyskał stopień doktora habilitowanego na Wydziale Inżynierii Sanitarnej i Wodnej Politechniki Warszawskiej i został mianowany na stanowisko docenta na Politechnice Wrocławskiej. W 1977 r. otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1990 r – profesora zwyczajnego.
Całe swoje życie zawodowe związał z Politechniką Wrocławską i choć w 1995 r. przeszedł na emeryturę, do ostatnich dni bardzo aktywnie uczestniczył w różnych formach jej działalności.
Tematyką najważniejszych osiągnięć naukowych profesora Kowala były procesy oczyszczania wód, czynniki hamujące usuwanie żelaza i manganu z wód podziemnych, wpływ zjawisk biologicznych i fizyczno-chemicznych w procesie infiltracji na jakość wód, przyczyny pogarszania się jakości wód podziemnych, procesy oczyszczania wód in situ w warstwie wodonośnej, a ponadto wykorzystanie procesu adsorpcji do oczyszczania wód oraz analiza procesów i zjawisk zachodzących w wodach naturalnych, w tym w zbiornikach zaporowych. Za swoje osiągnięcia uzyskał sześciokrotnie nagrodę ministra i kilkanaście nagród JM Rektora Politechniki Wrocławskiej.
Opublikował łącznie prawie 300 prac naukowych, w tym ponad 30 za granicą, 4 monografie, 6 skryptów i 3 podręczniki. Jego podręcznik akademicki „Technologia wody” był pierwszym w kraju źródłem wiedzy dla studentów wydziałów kształcących na kierunku „Inżynieria Środowiska”. Pod jego redakcją powstał pionierski podręcznik pt. „Odnowa wody”, wydany przez Oficynę Wydawniczą PWr, który zyskał uznanie na wszystkich wydziałach kształcących na kierunku Inżynieria Środowiska. Był inicjatorem i współautorem nowego kierunku kształcenia „Ochrona Środowiska” i prekursorem wielu nowatorskich przemian w dydaktyce i kierunkach badań naukowych, które zaowocowały za jego kadencji dziekańskiej zmianą nazwy Wydziału Inżynierii Sanitarnej na Wydział Inżynierii Środowiska. W ślad za tymi zmianami podążyły następnie wszystkie uczelnie techniczne w kraju.
Profesor Apolinary Kowal stworzył wrocławską szkołę naukową, znaną w kraju pod nazwą „Oczyszczanie i odnowa wody”. Był wychowawcą wielu pokoleń inżynierów, wypromował około 200 absolwentów Politechniki Wrocławskiej. Był promotorem 23 rozpraw doktorskich. Czterech jego wychowanków uzyskało tytuł profesora, a kilku ze stopniem doktora habilitowanego pracuje na stanowiskach profesora nadzwyczajnego. Dwoje jego doktorantów pracuje na stałe w Stanach Zjednoczonych na stanowiskach profesorów (Southern Illinois University, Florida State University). Profesor Kowal opracował kilkadziesiąt recenzji prac doktorskich, habilitacyjnych i wniosków o tytuł profesora, opiniował także liczne projekty KBN oraz Ministerstwa Nauki i Informatyzacji.
Przez wiele lat współpracował z Agencją Ochrony Środowiska Stanów Zjednoczonych (U.S. EPA), wielokrotnie wyjeżdżał do Stanów Zjednoczonych w celu prowadzenia nowatorskich prac badawczych z zakresu ochrony i odnowy wód oraz semestralnych wykładów na kilku uniwersytetach. W latach 1975–1985 współpracował ponadto z uniwersytetami w Brnie i Dreźnie.
Wielką wagę przywiązywał do współpracy z przemysłem i gospodarką. W latach 60. opracował unikalną technologię oczyszczania wód podziemnych zanieczyszczonych związkami zredukowanymi. Na szczególne uznanie krajowe i europejskie zasługuje opracowana w latach 90. technologia usuwania związków azotowych z wód z wykorzystaniem węgla aktywnego. Przez wiele lat kierował Zakładem Technologii Wody i Ścieków, a później Zespołem Badawczym Technologii Wody i Ścieków. Wdrożył do praktyki wyniki wielu swych nowatorskich prac technologicznych – uzyskał 12 patentów. Brał udział w powstawaniu w kraju wszystkich większych inwestycji związanych z oczyszczaniem wody. Konsultował, opiniował projekty i uczestniczył w budowie lub rozbudowie zakładów oczyszczania wody dla Wrocławia, Warszawy, Poznania, Górnego Śląska (Goczałkowice, Dziećkowice), Torunia, Bydgoszczy, Gdańska, Gdyni, Sopotu, Raciborza, Legnicy, Zielonej Góry, Radomia, Białegostoku i Zgorzelca oraz wielu innych miejscowości, przyczyniając się do poprawy pewności sanitarnej i jakości wody pitnej, a także do podniesienia jej walorów zdrowotnych.
W latach 1984–1990 był dyrektorem Instytutu Inżynierii Ochrony Środowiska PWr, a w latach 1990–1993 dziekanem Wydziału Inżynierii Sanitarnej/Środowiska Politechniki Wrocławskiej. Pełnił też funkcje prodziekana Wydziału Inżynierii Sanitarnej PWr oraz zastępcy Dyrektora Instytutu ds. dydaktyki w latach 1972–1982. Łącznie przez ponad 20 lat pełnił odpowiedzialne funkcje na Politechnice Wrocławskiej. Ponadto był członkiem Centralnej Komisji ds. Tytułu Naukowego i Stopni Naukowych oraz członkiem Komitetów Naukowych PAN.
W latach 1992–1995 był przewodniczącym Rady Nadzorczej Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji we Wrocławiu, a w latach 1985–1990 przewodniczącym Rady Dorzecza Środkowej Odry przy Regionalnym Zarządzie Gospodarki Wodnej we Wrocławiu.
Profesor Apolinary Kowal był członkiem honorowym Polskiego Zrzeszenia Inżynierów i Techników Sanitarnych, do którego wstąpił już w 1956 r. Należał do grona najwybitniejszych członków PZITS w kraju. W latach 1983–1993 był członkiem Zarządu Oddziału Dolnośląskiego, przez wiele lat pełnił funkcję przewodniczącego Sekcji Wodociągów i Kanalizacji Oddziału Dolnośląskiego, a następnie Przewodniczącego Głównej Sekcji Wodociągów i Kanalizacji, działającej przy Zarządzie Głównym. Był inicjatorem utworzenia w 1979 r. kwartalnika pt. „Ochrona Środowiska”, pierwszego ogólnopolskiego czasopisma o charakterze naukowym w tej dziedzinie, wydawanego poza Warszawą. Do końca swego pracowitego życia był jego redaktorem naczelnym i przewodniczącym rady programowej. Ponadto był członkiem rady programowej miesięcznika „Gaz, Woda i Technika Sanitarna”. Od 1983 r. nieprzerwanie pełnił funkcję przewodniczącego komitetu organizacyjnego i rady programowej cyklicznej konferencji „Postęp Techniczny w Wodociągach”, największej i najważniejszej ogólnopolskiej konferencji z tej dziedziny, odbywającej się pod patronatem PAN.
Za swoje zasługi w pracy społecznej profesor Apolinary Kowal otrzymał srebrne i złote Honorowe Odznaki PZITS i NOT, prestiżową nagrodę AQUARINA oraz medal im. prof. Zygmunta Rudolfa. Za wybitne zasługi dla rozwoju Politechniki Wrocławskiej w 2005 r. otrzymał z rąk JM Rektora prof.esoraTadeusza Lutego Medal Politechniki Wrocławskiej, a jego nazwisko widnieje na pamiątkowej tablicy w głównym gmachu PWr wśród najwybitniejszych osób związanych z naszą uczelnią.
Cześć Jego pamięci!
|