1 października 2012 r. minęła pierwsza rocznica śmierci zasłużonego dla Politechniki Wrocławskiej i Solidarności doc. dr. inż. Ryszarda Wroczyńskiego.
Urodzony 17 maja 1947 r. w Poznaniu, ukończył Wydział Elektroniki PWr. Od 1972 r. był pracownikiem Instytutu Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki w Katedrze Radiokomunikacji i Teleinformatyki, gdzie pełnił funkcję zastępcy kierownika Laboratorium Kompatybilności Elektromagnetycznej. Jako uznany specjalista miernictwa radiokomunikacyjnego i kompatybilności elektromagnetycznej oraz systemów telewizji cyfrowej był zaangażowany w starania o potrzebną do badań aparaturę. Był autorem wielu prac naukowych oraz wielkiej liczby ekspertyz kompatybilnościowych dla przemysłu. Prowadził cieszące się dużym zainteresowaniem zajęcia dydaktyczne dotyczące telewizji cyfrowej i miernictwa telekomunikacyjnego, a studenci uważali go za jednego z najlepszych wykładowców. Od 2002 r. przez trzy kadencje był zastępcą dyrektora instytutu ds. badań naukowych i współpracy z gospodarką. Od wielu lat był członkiem Rady Instytutu Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki, Rady Wydziału Elektroniki i Senatu PWr.
Już jako student był w 1968 r. uczestnikiem wydarzeń marcowych, członkiem straży strajkowej w gmachu głównym PWr. Za bojkot zajęć został skreślony z listy studentów (z całym rokiem Wydziału Elektroniki, decyzję po tygodniu anulowano).
Bardzo zaangażowany w działalność wolnych związków zawodowych, był członkiem Solidarności od chwili jej powstania, członkiem Komisji Oddziałowej w Instytucie Telekomunikacji i Akustyki PWr.
Po 13 grudnia 1981 r. uczestniczył w strajku w budynku D-1 PWr, a potem włączył się w działalność podziemną, w której skutecznie wykorzystywał swoją wiedzę zawodową.
Wczesną wiosną 1982 r. brał udział w przygotowaniu sprzętu i jego zainstalowaniu na dachu remontowanego budynku Akademii Medycznej przy ul. Mikulicza-Radeckiego w eksperymentalnej emisji na krótkich falach, a przygotowanej przez późniejszych działaczy Solidarności Walczącej.
Od wiosny 1982 r. współtworzył w RKS Radio „Solidarność” Dolny Śląsk. Został współpracownikiem Jerzego Webera (ps. Emil) – członka RKS-u, któremu powierzono zorganizowanie podziemnego radia. Ryszard konstruował, wykonywał i uruchamiał nadajniki radiowe UKF FM i radiofoniczne anteny nadawcze, współpracując bardzo blisko z Ryszardem Wojtasikiem (ps. Józek), Andrzejem Giszterem i Zygmuntem Pelcem.
Na początku sierpnia 1982 r. zamontował pierwszy nadajnik we Wrocławiu. Niestety w trudnych terenowych warunkach od nadajnika odłączył się magnetofon i emitowana była tylko fala nośna.
Radio „Solidarność” pojawiło się w eterze 29 sierpnia 1982 r., dwa dni przed zapowiedzianą we Wrocławiu na 31 sierpnia wielką manifestacją. Następnie audycje były nadawane dość regularnie co miesiąc i z okazji ważnych wydarzeń (aresztowania Władysława Frasyniuka, Piotra Bednarza, przygotowanie do manifestacji w listopadzie 1982 r. czy świąt Bożego Narodzenia 1982). Nadajniki miały być wykorzystywane tylko raz, ale czasami udawało się wykorzystać je powtórnie. Pierwszy z nich udało się SB zlokalizować i zdjąć z domu mieszkalnego przy ul. Buskiej jesienią 1982 r.
W pierwszym okresie działalności radia RKS nadajniki były montowane i strojone w domu Ryszarda Wroczyńskiego (który używał pseudonimu Wojtek). Z Jego domu rozwożono je i rozmieszczano – głównie we Wrocławiu. Ale Ryszard udzielał też instruktażu i sprzętu ludziom przyjeżdżającym m.in. z Dzierżoniowa, Legnicy czy Głogowa. Po pewnym czasie produkcję i uruchamianie nadajników przeniesiono do warsztatu elektronicznego Piotra Podolskiego w Księginicach koło Trzebnicy. Była to trudna praca, w ciągłym zagrożeniu, po nocach i w gumowych rękawiczkach, żeby nie zostawiać odcisków palców. Grupa radiowa zajmowała się także przygotowaniem odbiorników do nasłuchu łączności milicji i SB. Podjęto także częściowo udane próby transmisji i rejestracji z sal sądowych podczas procesów działaczy opozycyjnych.
Radio „Solidarność” ograniczyło działalność pod koniec 1985 r. Ryszard Wroczyński w latach 1982- ‑1989 należał do Ruchu Światło-Życie.
Od 1989 r. był członkiem prezydium Komisji Zakładowej Solidarności przy Politechnice Wrocławskiej, a od 1998 r. jej przewodniczącym. Od 1989 do 1991 r. był delegatem do Komisji Porozumiewawczej Nauki, a w latach 1991-1995 – do Sekcji Krajowej Nauki.
Był delegatem na zjazdy regionalne i krajowe Solidarności.
Za swoją działalność był wielokrotnie odznaczany. Otrzymał między innymi: Medal Solidarności PWr, Medal dolnośląskiej Solidarności Zawsze Solidarni, Medal Zjazdu Krajowego Zasłużony dla Solidarności, Medal Komisji Edukacji Narodowej, Srebrny i Złoty Krzyż Zasługi, Złotą Odznakę Politechniki Wrocławskiej, Medal Zasłużony dla Wydziału Elektroniki Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz nagrodę zespołową Prezesa Rady Ministrów.
Zmarł 1 października 2011 r.
***
21 maja 2012 r., niemal dokładnie w 65. rocznicę urodzin Ryszarda Wroczyńskiego, poświęcono Jego nagrobek na cmentarzu przy ul. Bardzkiej. Przewodniczący Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” Stanisław Kwaśniowski podkreślił, że ufundowany przez Komisję Zakładową pomnik jest wyrazem uznania dla wybitnego wkładu Zmarłego w związkową – jawną i podziemną – działalność.
– Ryszard pracował dla społeczeństwa, dla Solidarności. W stanie wojennym zmontował ponad 200 nadajników radiowych na potrzeby podziemia. Przestrajał też odbiorniki do nasłuchu SB – przypomniał S. Kwaśniowski. – Była to ogromna praca, niebezpieczna, żmudna, a odbywająca się kosztem rodziny i własnego wolnego czasu. Za tę pracę, za wolne słowo, które Mu zawdzięczamy, i całą dalszą działalność jesteśmy Mu bardzo wdzięczni.
Obecny na uroczystości rektor PWr prof. Tadeusz Więckowski dodał, że jego instytutowy kolega zawsze oddawał wszystkie siły zadaniom, które przed nim stawały. Przejmował się badaniami, dydaktyką, działalnością społeczną. Jego marzeniem było wykorzystanie do badań najnowszej aparatury, którą również z Jego udziałem zdobywano. Był zaangażowany w rozwój Laboratorium Kompatybilności Elektromagnetycznej, w uruchomienie komory bezodbiciowej.
Głos zabrał także dr hab. Tadeusz Gudra, który przypomniał zalety osobowości Ryszarda Wroczyńskiego – serdecznego Przyjaciela i Kolegi, który okazywał wszystkim życzliwość i chęć pomocy. Mówca przywołał trudne chwile z początków stanu wojennego, gdy jako pierwszy przewodniczący Solidarności w ówczesnym Instytucie Telekomunikacji i Akustyki został poproszony przez osoby związane z Solidarnością o znalezienie współpracowników, którzy przyczyniliby się do rozpowszechniania wolnego słowa: – Postanowiłem skonsultować się właśnie z Nim, ponieważ znałem Jego poglądy. Powiedział mi: Nie wszystkich jesteśmy pewni, więc może ja się tym zajmę. Gdy zaczęła działać Uczelniana Komisja Koordynacyjna na Politechnice Wrocławskiej, poprosiłem Ryszarda Wroczyńskiego o współpracę z ramienia Komisji Oddziałowej I-28. Taki był początek.
Pomnik nagrobny został poświęcony przez kapelana politechnicznej Solidarności ks. Prałata Mirosława Drzewieckiego, który wyraził nadzieję, że Zmarły będzie orędownikiem swojego środowiska u Boga.
Maria Kisza
Zdjęcia: Krzysztof Mazur |