Skąd się wzięły chmury w bibliotece? Czym jest OZE? Między innymi na te pytania odpowiadali zgromadzeni w środę w auli Politechniki Wrocławskiej uczestnicy IV Wrocławskich Spotkań Bibliotekarzy.
- Wrocław jest miejscem spotkań dla ludzi z różnych stron – przywitał bibliotekarzy dyrektor Biblioteki Głównej PWr Mirosław Ziółek, gospodarz konferencji. – Na naszej politechnice wciąż panuje atmosfera lwowskich baciarów – żartował profesor Eugeniusz Rusiński, prorektor ds. badań naukowych i współpracy z gospodarką. Profesor Rusiński tłumaczył, że na Politechnice Wrocławskiej spotykają się ludzie z różnych kultur i tradycji, przypomniał historię PWr, ale przede wszystkim jej ostatnie sukcesy, badania, inwestycje i pozycję w ogólnopolskich rankingach.
Dyrektor Ziółek wraz z Anną Komperdą i Barbarą Urbańczyk z Ośrodka Informacji Naukowo-Technicznej PWr przedstawili nowe zadania stojące przed bibliotekami. Są to priorytetowe kierunki związane z trzecią misją uczelni – po dydaktyce i badaniach naukowych – zbliżeniem badań do praktyki gospodarczej. - Musimy postawić na promocję badań naukowych, ułatwienie dostępu sektora gospodarczego do zasobów wiedzy i rozwój nowoczesnych technologii informacyjnych i komunikacyjnych – mówił dyrektor Ziółek.
Barbara Urbańczyk wyjaśniała, że nowo budowana Środowiskowa Biblioteka Nauk Ścisłych i Technicznych PWr ma być wsparciem dla tej trzeciej misji uczelni i odpowiadać ma na potrzeby innowacyjnej gospodarki. Współpraca biblioteki z organizacjami zewnętrznymi: władzami miasta i regionu oraz przedsiębiorstwami będzie coraz większa. - Biblioteka akademicka ma być ważnym przystankiem na trasie nauka-informacja-przemysł, a wysoko wykwalifikowani specjaliści będą zdolni obsłużyć użytkowników, dostarczając im informacji skrojonej na miarę – zapewniała Barbara Urbańczyk.
Anna Komperda mówiła o wykorzystaniu wirtualnej przestrzeni dla informacji normalizacyjnej i patentowej oraz o zastosowaniach bibliometrii przy analizie dorobku publikacyjnego pracowników PWr, ocenie poziomu współpracy międzynarodowej czy uzyskiwaniu informacji o dorobku naukowym uczelni. Działający od 1972 r. system komputerowy ALEPH+ i baza dorobku naukowego DONA są ważnym wspomaganiem badań naukowych, pomocnym przy gromadzeniu bibliografii i wyszukiwaniu informacji wg wielu kryteriów.
Jürgen Warmbrunn z Instytutu Herdera w Marburgu przedstawił swoją macierzystą bibliotekę, jej zadania i plany na przyszłość. Założony w 1950 r. Instytut Herdera jest ośrodkiem badań historii i kultury Europy Środkowo-Wschodniej z największą biblioteką na terenie krajów niemieckojęzycznych.
Dr Aleksander Radwański z Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu przybliżał mniej zorientowanym pojęcia związane z chmurami, czyli claud computing w zastosowaniach bibliotecznych. - Tylko chmury zapewniają technologie o dużej mocy przetwarzania informacji, dają szansę obsługi milionów zdarzeń na sekundę (czego najlepszym przykładem jest facebook) - przekonywał dr Radwański. - Z czego mogą korzystać biblioteki? W chmurze zasoby podążają za użytkownikiem, jest zapewniona mobilna dostępność z urządzeń przenośnych, szybki dostęp do zasobów i bezpieczeństwo. Są też inne zalety: brak kosztów inwestycyjnych, możliwość ekspresji. Korzystanie z chmur wymaga jednak od bibliotek nowego podejścia: wypracowania jasnej strategii, zapewnienia systematycznej aktualizacji, stworzenia zespołu redakcyjnego.
Konkretne zastosowanie chmury w Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu, czyli LIBSMART ASSISTANT jako nowy standard obsługi bibliotecznej, przedstawił Piotr Karwasiński z UAM. Dzięki wprowadzeniu tej nowej usługi biblioteka elektroniczna stała się równoważna z prawdziwą biblioteką. Zmieniły się za to istotnie zadania bibliotekarza, który musiał się stać organizatorem dostępu do zasobów, analitykiem danych systemowych, szkoleniowcem e-learningu, bibliotekarzem dziedzinowym czy e-konsultantem bibliotecznym. LIBSMART ASSISTANT działa w chmurze, pozwala więc na logowanie się z komunikatorów i portali społecznościowych, posiada też moduł statystyczny, umożliwiający ocenę zgłoszeń, pytań i użytkowników.
Bożena Bednarek-Michalska z Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu opowiedziała o otwartych zasobach edukacyjnych (OZE) w Polsce. Chodzi o zasoby, które nie mają barier związanych np. z prawami autorskimi. Działają one w oparciu o deklarację Kapsztadzką, dokumenty Rady Europy i UNESCO. Wśród polskich projektów OZE Bednarek-Michalska wymieniła „Projekt Polska”, zawierający listę otwartych zasobów, przygotowane przez Fundację Nauki Polskiej „Lekcje o mediach”, a także kursy, wykłady, czasopisma, kursy e-learningowe, werbinaria i filmowane konferencje, opracowane na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz na innych uczelniach: „Open AGH” (kursy e-learningowe tworzone przez studentów), kurs UW „Fizyka wobec wyzwań XXI w.” czy kurs zdalny PWr z analizy matematycznej, prowadzony przez doc. Janusza Górniaka. Bożena Bednarek-Michalska wspomniała też o rządowym wielomodułowym projekcie „Cyfrowa Szkoła”, który ma komponent OZE – otwarte podręczniki dla uczniów (wg założeń projektu 400 szkół z małych miejscowości ma być wyposażonych w tablety i możliwości korzystania z tych podręczników).
IV Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy na Politechnice Wrocławskiej trwają od 19 do 21 czerwca. Organizatorem jest Biblioteka Główna i OINT PWr. Program konferencji tutaj.
Krystyna Malkiewicz
|