10 LAT W UNII EUROPEJSKIEJ. Gdy laboratorium powstawało w grudniu 2006 r. było pierwszym tego typu na polskich uczelniach. Wyposażono je w skaner impulsowy o zasięgu dochodzącym do 300 metrów i rozdzielczości 1,2 mm. Towarzyszy mu dodatkowy sprzęt pomiarowy z GPS, niwelatory cyfrowe, ręczne dalmierze laserowe oraz oprogramowanie do obróbki danych i modelowania 3D
Laboratorium realizuje przede wszystkim projekty związane z konserwacją zabytków i historią architektury – szybkie i precyzyjne inwentaryzacje skomplikowanych zabytków i stanowisk archeologicznych. – Wykonujemy też opracowania dla celów planowania przestrzennego – efektywnie czasowo i ekonomicznie pozyskujemy dane potrzebne do generowania trójwymiarowych modeli miast i osiedli – opowiada Bartłomiej Ćmielewski, pracownik laboratorium. – Poza tym świadczymy usługi dla wielu innych branż, np. dla drogownictwa i budownictwa cywilnego uzyskujemy dane i tworzymy cyfrowe modele DTM, służące do projektowania i inwentaryzacji obiektów inżynierskich, inwentaryzacji dróg i linii kolejowych, mostów, obiektów hydrotechnicznych.
Laboratorium jest też przydatne dla przemysłu przetwórczego, chemicznego i petrochemicznego. Może przeprowadzać inwentaryzacje i modelowanie skomplikowanych instalacji dla przemysłu wydobywczego (inwentaryzacje i modele odkrywek, hałd, szybów, komór podziemnych), budownictwa (pomiary i modelowanie konstrukcji w przypadku ich remontów lub komputerowych symulacji wytrzymałościowych). Skanowanie i modelowanie 3D może być przydatne także w zarządzaniu kryzysowym do szybkiej inwentaryzacji obiektów, które uległy awarii lub z powodu skażenia są niedostępne do bezpośredniego pomiaru.
Wśród pierwszych projektów laboratorium było m.in. skanowanie i modelowanie 3D klasztoru w Henrykowie, zamku biskupiego w Miliczu, Jaskini Niedźwiedziej w Kletnie, a także kwartału zabudowy w Legnicy przeznaczonego na Centrum Biznesowe Letia czy hal fabrycznych firmy 3M.
– Przez siedem lat działania laboratorium zrealizowaliśmy także wiele innych interesujących projektów. To m.in. kolegiata i kościół św. Mikołaja w Głogowie, Dom Kapitulny na Ostrowie Tumskim we Wrocławiu i wieża widokowa w Bukowcu koło Jeleniej Góry oraz w ramach prac własnych jazy Bartoszowice i Opatowice we Wrocławiu, a także pomiary deformacji osuwisk czy obiektów inżynierskich – mówi Bartłomiej Ćmielewski.
Obecnie trwają prace przy opracowaniu inwentaryzacji kaplicy na zamku w Legnicy oraz ruin kościoła w Gubinie. W ramach wieloletniej współpracy ze Stacją Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego w Kairze, laboratorium wykonało także skanowanie górnego tarasu świątyni Hatszepsut w Deir el-Bahari w Egipcie. Z kolei we współpracy ze Stacją Badań Prekolumbijskich Uniwersytetu Warszawskiego w Cusco i Ministerstwem Kultury Peru, pracownicy laboratorium uczestniczyli w projektach skanowania 3D świątyni Coricancha w Cusco, twierdzy Saksaywaman i Machu Picchu.
– Od kilku lat, we współpracy z laboratorium ekspertyz 3D Akademii Medycznej we Wrocławiu, dokumentujemy też dla potrzeb prokuratury miejsca zdarzeń kryminalnych i sporządzamy analizy symulacyjne – dodaje Ćmielewski.
Razem ze studenckimi kołami naukowymi (m.in. LabDigiFab z instytutu I-12 oraz Da Vinci przy Instytucie Inżynierii Lotniczej na Wydziale Mechaniczno-Energetycznym) laboratorium buduje samolot bezzałogowy, który umożliwi pozyskiwanie danych 3D dla większych obszarów. Może to być przydatne zarówno w inwentaryzacji obiektów liniowych, pozyskiwaniu danych dla planowania przestrzennego, jak i np. w zarządzaniu kryzysowym.
– Siedem lat istnienia laboratorium to w przypadku tak szybko rozwijającej się technologii jak laserowe skanowanie 3D cała epoka – mówi profesor Jacek Kościuk. – Od kilku lat staramy się pozyskać środki na odnowienie naszego parku aparaturowego. Dzięki doposażeniu laboratorium moglibyśmy rozszerzyć zakres prowadzonych prac o badania termowizyjne budynków i ocenę prac termomodernizacyjnych w większej skali.
Yt
Krystyna Malkiewicz
Budowa Laboratorium Skanowania i Modelowania 3D została dofinansowana w ramach Sektorowego Projektu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw 2004-2006.