Profesor Béla Bollobás jest wybitnym specjalistą od kombinatoryki i teorii grafów. Od 9 do 11 lipca dzięki programowi Visiting Professors prowadził na Politechnice Wrocławskiej otwarte wykłady i seminaria. Jego pierwszy wykład „Bootstrap Percolation” przyciągnął nie tylko licznych matematyków, ale i przedstawicieli innych nauk.
- W gruncie rzeczy „perkolacja” (percolation) i „samopodtrzymująca się perkolacja” (bootstrap percolation) to całkiem różne pojęcia - wyjaśnia prof. Bolobás. - Łączy je głównie nazwa. Perkolacja jest dużo starszą i szerszą dziedziną. Trudności, jakie napotykamy w obu obszarach badawczych, są różne. Właściwie należałoby tu używać pojęcia „automat komórkowy” (cellular automata). Twórcą automatów komórkowych jest autor koncepcji samoreprodukcji John von Neumann, który wykorzystał też sugestie Adama Ulama. Opierając się na maszynie Turinga pracował on nad modelem maszyny samosterującej, a więc takiej, która powielałaby swoją budowę i przekazywała swoje cechy. Praktyczna realizacja modeli samoreplikujących się automatów była na początku lat pięćdziesiątych zbyt trudna.
Automat komórkowy to system składający się z sąsiadujących ze sobą pojedynczych komórek. Ich układ przypomina szachownicę lub planszę do gry. Każda z komórek może przyjąć jeden ze stanów. Liczba tych stanów jest skończona, ale dowolnie duża. Zmiany stanu komórki zachodzą synchronicznie zgodnie z regułami wynikającymi z jej obecnego stanu i stanu jej sąsiadów.
Tworzone rozwiązania mogą służyć do opisu przeróżnych zjawisk obserwowanych w praktyce. Pozwalają opisywać szerzenie się zarazy, rozwój cienkich warstw, korki uliczne, zjawiska społeczne (np. kształtowanie się opinii publicznej) i szereg innych procesów.
- Od 2008 r. współpracujemy z profesorem Bolobásem, mamy wspólne publikacje. Nawiązaliśmy kontakt na Uniwersytecie w Memphis - mówi prof. Michał A. Morayne z Instytutu Matematyki i Informatyki PWr. - Łączy nas tematyka badań. Wspólnie zajmowaliśmy się hipergrafami losowymi. W pewnym kontekście także perkolacją. Prezentowane tu wykłady i seminaria są bardzo cenne dla naszych doktorantów, młodych doktorów, studentów i wszystkich, którzy chcą zapoznać się u źródła z tymi badaniami. Zapoznanie się z tematyką podejmowaną przez czołowe postacie naukowe z silnych centrów badawczych jest zawsze interesujące, gdyż można rozpoznać aktualne trendy w nauce.
Na wykładzie był obecny również inny wybitny matematyk z Memphis - prof. Paul Balister, który też już nas odwiedzał dzięki programowi WITI (Wrocław Information Technology Initiative) i bawi u nas w celach naukowych.
Béla Bollobás (ur. w 1943 r.) jest urodzonym na Węgrzech brytyjskim matematykiem zajmującym się wieloma obszarami badawczymi, m.in. analizą funkcjonalną, kombinatoryką, teorią grafów i perkolacją. Jest profesorem Trinity College w Cambridge w Wielkiej Brytanii, pracuje także na Uniwersytecie w Memphis w USA, współpracuje z firmą Microsoft. Gości we Wrocławiu dzięki programowi Visiting Professors. Wraz z żoną Gabriellą, która jest znaną rzeźbiarką, i prof. Michałem A. Moraynem gościł u rektora PWr prof. Tadeusza Więckowskiego.
Maria Kisza
|